17 marca 2023 roku, odbyły się obchody upamiętniające utworzenie Wojskowych Obozów Internowania. Instytut Dziedzictwa Solidarności przygotował w Katolickim Centrum Kultury parafii pw. Chrystusa Króla, wernisaż wystawy „Solidarność do wojska!”.

Organizatorem wydarzenia był Szymon Wawrzyszko, przewodniczący Zarządu Regionu „Ziemia Przemyska” NSZZ „Solidarność”, gospodarzem zaś Archiprezbiter Jarosławski Andrzej Surowiec. Swoją obecnością zaszczycił zebranych także abp Metropolita Przemyski Adam Szal, który odmówił modlitwę w intencji internowanych w Wojskowych Obozach Internowania. Powiat Jarosławski reprezentował Starosta Stanisław Kłopot, w uroczystym otwarciu wystawy uczestniczył także Poseł na Sejm RP Tadeusz Chrzan, jak również przedstawiciele duchowieństwa, służb mundurowych, organizacji pozarządowych oraz świata kultury i nauki.

Następnie, w krótkich wystąpieniach, głos zabrali: Mateusz Ihnatowicz z Instytutu Dziedzictwa Solidarności, Tadeusz Majchrowicz – Zastępca Przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Andrzej Adamczyk – Wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Osób Internowanych „Chełmniacy 1982”, Stanisław Alot – Działacz NSZZ „Solidarność”, internowany w Załężu i Czerwonym Borze, a także Dariusz Iwaneczko – Dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie oraz Artur Brożyniak – historyk, pracownik Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie.

Wojskowe Obozy Internowania stanowiły formę represji wobec działaczy opozycji demokratycznej. Internowania pod pozorem „ćwiczeń wojskowych” służyły izolacji najbardziej niepokornych opozycjonistów, którzy mogli zainicjować lub włączyć się w akcję protestacyjną przeciwko uchwalonej w październiku 1982 r. ustawie o związkach zawodowych, delegalizującej NSZZ „Solidarność” oraz przekreślającej szanse na reaktywację związku.

W 1982 r. pozbawiono wolności 1711 osób – członków zdelegalizowanej NSZZ „Solidarność” oraz opozycjonistów zaangażowanych w walkę z komunistyczna dyktaturą. Internowania odbywały się przy ścisłej współpracy m.in Służby Bezpieczeństwa, Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Wojskowej Komendy Uzupełnień, Wojskowej Służby Wewnętrznej. Typowaniem osób do internowania zajmowali głównie funkcjonariusze SB rozpracowujący środowiska „Solidarności”.

Rezerwiści byli poddawani różnego rodzaju represjom: wielogodzinnym przesłuchaniom, w trakcie których byli zastraszani; cenzurowano ich korespondencję oraz stosowano podsłuchy, werbowano spośród nich tajnych współpracowników, systematycznie przeszukiwano ich rzeczy osobiste.

W 2019 r. na kary po dwa lata bezwzględnego pozbawienia wolności Sąd Okręgowy w Warszawie skazał emerytowanych generałów Służby Bezpieczeństwa Władysława Ciastonia (wówczas szefa SB) i Józefa Sasina (zastępca Ciastonia, dyrektor Departamentu V MSW). Zostali uznani za winnych bezprawnego więzienia opozycjonistów. „Występki popełnione przez skazanych polegały na prześladowaniu poszkodowanych osób ze względów politycznych i należy je zakwalifikować jako popełnienie zbrodni komunistycznej i zbrodni przeciwko ludzkości” – argumentował sąd.

Źródło: dzieje.pl

Zdj. Iwona Rogus