W dniu 4 lutego obchodzony jest Światowy Dzień Walki z Rakiem. Liczba zachorowań na nowotwory złośliwe ciągle rośnie, co ma związek z powiększaniem się i starzeniem światowej populacji, wąskim zakresem i niską jakością badań przesiewowych oraz rozpowszechnianiem zachowań służących rozwojowi nowotworów (np. palenie tytoniu).
Z szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że w kolejnych dekadach wzrastać będzie też liczba zgonów z przyczyn nowotworowych. W latach 2007-2030 wzrost ten ma wynieść 45 proc. - z 7,9 mln do 11,5 mln, przy czym szacunki te uwzględniają przewidywany spadek śmiertelności z powodu niektórych nowotworów w krajach bogatych. Obecnie ponad 70 proc. zgonów z powodu chorób nowotworowych ma miejsce w krajach biednych i średnio zamożnych.
Do rozwoju nowotworu dochodzi w wyniku oddziaływania czynników genetycznych z czynnikami zewnętrznymi, które określa się mianem karcynogenów. Zalicza się tu czynniki fizyczne, jak promieniowanie UV i jonizujące; chemiczne, jak azbest, składniki dymu tytoniowego, zanieczyszczenia powietrza, a także wytwarzaną przez pleśnie aflatoksynę obecną w żywności oraz arsen w wodzie pitnej; czynniki biologiczne, jak niektóre rakotwórcze wirusy, bakterie i pasożyty.
Jak podkreślają eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), dzięki prostym działaniom profilaktycznym, jak niepalenie papierosów, zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, ograniczenie spożycia alkoholu, unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce i ochrona przed infekcjami wywołującymi raka - można by zmniejszyć o ponad 30 proc. liczbę zachorowań na nowotwory złośliwe.
Każdy ma prawo wybrać styl życia. Jednak niektóre indywidualne wybory mogą zmniejszać ryzyko zachorowania na chorobę nowotworową, inne – wręcz przeciwnie. Warto o nich wiedzieć i wybierać świadomie. Z tą myślą w czerwcu 2003 roku, na spotkaniu w Mediolanie, Unia Europejska przyjęła Europejski Kodeks Walki z Chorobami Nowotworowymi, który jest dostępny na stronie internetowej pod adresem http://www.kodekswalkizrakiem.pl/
Eksperci zwracają uwagę, że konieczna jest także praca z młodzieżą, nie tylko podnosząca poziom wiedzy na temat profilaktyki zachorowań na nowotwory, lecz także ucząca młodych ludzi umiejętności podejmowania przemyślanych, mądrych decyzji życiowych.
W szkołach ponadgimnazjalnych odbędą się zajęcia profilaktyczno – edukacyjne mające na celu uświadomienie młodzieży problematyki zachorowań na nowotwory.