Powiat jarosławski to miejsce, gdzie znajdą się atrakcje dla każdego, bez względu na preferencje dotyczące sposobu spędzania wolnego czasu. Bogata, wielokulturowa historia, zabytki architektury świeckiej i sakralnej czekają na miłośników zwiedzania. Wydarzenia kulturalne spodobają się koneserom muzyki dawnej i zwolennikom sztuki ludowej. Na ceniących sobie aktywny wypoczynek czekają trasy rowerowe, szlaki piesze, nizinny odcinek szlaku wodnego „Błękitny San", ścieżki nordic walking i przyrodnicze oraz zalewy i akweny wędkarskie.
Historycznie (zaczerpnięte m.in. z bogato ilustrowanego serwisu turystycznego ziemi jarosławskiej, dostępnego na stronie www.jaroslawski.pl)
Jarosław – Rynek z neorenesansowym ratuszem i kamienicami mieszczańskimi, wśród nich – Kamienicą Orsettich, jednym z najcenniejszych zabytków okresu renesansu. Obecnie mieści się w niej muzeum ze stałymi wystawami: Historia Jarosławia, Wnętrza mieszczańskie, Wielka Izba oraz wejście do podziemi – powstałych w XV-XVII w., jako składy towarów i schronienie na wypadek wrogich najazdów.
Bazylika Matki Bożej Bolesnej, klasztor oo. Dominikanów – początkowo należące do jezuitów, po rozwiązaniu zakonu w 1777 r. przeszły pod zarząd dominikanów. Na ołtarzu drewniana Pieta z XIV w., według legendy znaleziona nad cudownym źródełkiem. W kościele unikalne w skali kraju barokowe organy, obok – XVIII-wieczna kaplica ze studzienką.
Opactwo ss. Benedyktynek z kościołem pw. św. Mikołaja i św. Stanisława Biskupa – opasane murami z ośmioma basztami i wieżą bramną. Pod kościołem w okresie międzywojennym odnaleziono kryptę z domniemanymi szczątkami hetmana Jana Karola Chodkiewicza i jego małżonki, w domu rekolekcyjnym tzw. „Czarna Kaplica" ze stopionymi po pożarze, czarnymi cegłami. W lipcu 1944 r. wycofujące się wojska niemieckie podpaliły obiekty klasztorne. W kaplicy podczas okupacji znajdował się magazyn, gdzie przechowywano karbid a także inne środki chemiczne. Nie doszło do całkowitego spalenia, konstrukcja obiektu nie została naruszona ale wysoka temperatura spowodowała nadtopienie cegieł.
Kolegiata jarosławska - dawny jezuicki kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, obecnie kolegiata pw. Bożego Ciała. Zbudowany w latach 1580-1594 z fundacji właścicielki Jarosławia Zofii z Odrowążów Tarnowskiej Kostkowej przy poparciu ks. Piotra Skargi. Najstarszy kościół jezuicki w Polsce. Wielokrotnie rozbudowywany i przebudowany. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 r. zamieniony na magazyn. Od 1807 r. kościół parafialny. Po pożarze w 1862 r. wyremontowany i na nowo wyposażony. We wnętrzu polichromia autorstwa Leonarda Winterowskiego, w ołtarzu głównym cudowny obraz Matki Bożej Śnieżnej Królowej Rodzin.
Zespół kościelno-klasztorny oo. Franciszkanów-Reformatów - wzniesiony na początku XVIII w. w stylu barokowym z fundacji jarosławskich mieszczan Antoniego Kwolka i Franciszka Zawadzkiego. Kościół Trójcy Przenajświętszej konsekrowany w 1716 r. Polichromowane, barokowe wnętrze, wyposażone w siedem ołtarzy. Plac przykościelny otoczony XVIII-wiecznymi kaplicami Drogi Krzyżowej, z obrazami Męki Pańskiej. Kaplica Bożego Miłosierdzia dobudowana w latach 80. XX w. Po drugiej stronie ulicy, przydrożna kapliczka z kopią figury św. Jana Nepomucena (oryginał, dłuta znakomitego, XVIII-wiecznego rzeźbiarza Thomasa Huttera, w kaplicy kościelnej).
Cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego – XVII-wieczna świątynia greckokatolicka, rozbudowana na pocz. XX w., z polichromią autorstwa prawdopodobnie Michajło Bojczuka i słynącą łaskami ikoną Matki Bożej Jarosławskiej, (ikona nosi także nazwę Bramy Miłosierdzia), koronowaną w 1996 r. decyzją św. Jana Pawła II. Przed cerkwią krzyż misyjny, ustawiony w 1988 r. podczas obchodów 1000-lecia chrztu Ukrainy.
Stary Cmentarz – jedna z najstarszych nekropolii zamiejskich w Europie, z zabytkowymi, częściowo odrestaurowanymi nagrobkami z XIX i XX w. o dużych walorach artystycznych oraz z klasycystyczną kaplicą cmentarną, ufundowaną przez Franciszkę Gneiser. Miejsce spoczynku wielu wybitnych obywateli miasta, m.in. uczestników powstań listopadowego i styczniowego.
Jarosławskie judaica: Duża Synagoga – największa w Jarosławiu, XIX-wieczna synagoga, usytuowana przy ul. Opolskiej, obecnie mieszcząca galerię Zespołu Szkół Plastycznych. Nieopodal, przy ul. Ordynackiej znajduje się opuszczony budynek wybudowanej w 1900 r. Małej Synagogi. Przy niedalekiej ul. Spytka, w obecnej drukarni, mieściła się rytualna mykwa (łaźnia), sąsiadująca z dawnym budynkiem Towarzystwa „Talmud Tora". Przy ul. Tarnowskiego znajduje się remontowany obecnie budynek, zakupiony w 2017 roku przez władze samorządowe Powiatu Jarosławskiego na rzecz działalności edukacyjno-kulturalnej. To neoklasycystyczny gmach wzniesiony w latach 1907-1912. Przed wojną w tym budynku mieściła się siedziba Stowarzyszenia Rękodzielników Żydowskich Jad Charuzim (z hebr. zręczna dłoń). Po wojnie przeszedł na własność Skarbu Państwa. W 2008 r. został zwrócony Gminie Żydowskiej i do 2017 roku jego właścicielem była Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Kirkut (cmentarz) przy ul. Kruhel Pawłosiowski, założony w 1699 r. Zachowało się na nim ok. 50 macew, najstarsza z 1850 r. Jest tutaj pochowany m.in. Majer z Husakowa, ojciec słynnego rabina Lewi Kochuta z Berdyczowa, są także groby jarosławskich cadyków oraz mogiły osób narodowości żydowskiej, zamordowanych przez hitlerowców.
Wysocko – Zespół Pałacowy, którego właścicielami byli Sieniawscy, Czartoryscy i Zamoyscy. Obecny pałac pochodzi z lat 20-tych XVIII wieku wg projektu Giovanniego Spazzio. Oddany do użytku w latach 1733-34 za czasów Zofii z Sieniawskich Denhoffowej. Obecnie znajduje się tam dom pomocy społecznej. W pobliżu ruiny kuźni, według legendy Jan III Sobieski miał tam podkuwać konie w drodze do Wiednia. Oprócz kuźni w parku można zobaczyć inne obiekty pochodzące z XIX wieku, tj: piwnica, obelisk, oficyna, kapliczka oraz stajnie.
Chotyniec – greckokatolicka cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy, jedna z 16 drewnianych polskich i ukraińskich cerkwi regionu karpackiego, wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Pochodząca z ok.1600 r., z ikonostasem datowanym na ok. 1671 r. Zabytkowa świątynia jest użytkowana przez parafię greckokatolicką.
Surochów – miejsce urodzenia Aleksandra hr. Fredry, którego upamiętnia tablica na obelisku – głazie, położonym na skraju parku, niegdyś pałacowego. We wsi także kościół parafialny pw. Św. Michała Archanioła, wzniesiony w latach 1912-14 jako cerkiew greckokatolicka, przykład tzw. narodowego stylu ukraińskiego.
Pruchnik – centrum zachowało oryginalny układ przestrzenny zapewne z czasów lokacji miasta (ok. 1370 r.). Wyjątkowe są znajdujące się przy Rynku i odchodzących odeń ulicach drewniane domy z podcieniami o konstrukcji słupowej lub zrębowej i chaty kurne. Obecnie można obejrzeć ok. 40 tych malowniczych, odrestaurowanych zabytków. We wsi Węgierka zachowały się ruiny baszty, będącej częścią niegdysiejszego pruchnickiego zamku.
Sanktuaria w Jodłówce, Chłopicach i Tuligłowach – Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Jodłówce z obrazem Matki Bożej, zwanym cudownym obrazem jodłowieckim. Składa się z XVIII-wiecznego kościółka i neogotyckiej świątyni, jest również tryskające ze „Wzgórza Maryi" źródełko. Sanktuarium Matki Bożej Chłopickiej urokliwie usytuowane w pobliżu lasu szczyci się posiadaniem obrazu Matki Bożej Chłopickiej, oficjalne uznanego za cudowny w 1760 r. Sanktuarium Niepokalanej Matki Dobrej Nadziei w Tuligłowach jest jednym z najstarszych maryjnych ośrodków pielgrzymkowych w archidiecezji przemyskiej. Kult cudownego obrazu Matki Bożej Tuligłowskiej sięga początku XIV wieku.
Zespoły pałacowo-parkowe – w powiecie znajduje się wiele zabytkowych zespołów pałacowo-parkowych, zachowanych w różnym stanie. Poza osobno opisanym Wysockiem warto obejrzeć te w Pawłosiowie, Cieszacinie Wielkim, Boratynie, Rokietnicy, Tuligłowach czy Roźwienicy. Warto pamiętać o Hawłowicach, gdzie poza dworem i parkiem znajduje się tzw "kuria rycerska" lub "lamus" (najstarszy budynek na terenie powiatu, z początku XVI w.) oraz stadnina, o której pierwsza wzmianka pochodzi z 1470 r.
Grodzisko scytyjskie w Chotyńcu - w świetle badań archeologicznych przeprowadzonych przez pracowników Uniwersytetu Rzeszowskiego, badany teren to grodzisko kultury scytyjskiej. Scytowie był to irański lud koczowniczy. Pierwsze wzmianki źródłowe ich dotyczące pochodzą z VIII w. p.n.e. Podczas prac wykopaliskowych wału oraz majdanu odkryto wiele zabytków m.in. broń, ozdoby, ceramikę. Zidentyfikowano także miejsce kultu, czyli tzw. zolnik a także tzw. zespół osadniczy (aglomerację), złożony z kilkudziesięciu dużych osad i punktów osadniczych.
Artystycznie:
Pieśń naszych korzeni – odbywający się w ostatnim tygodniu sierpnia festiwal muzyki dawnej z koncertami w jarosławskich świątyniach. To jeden z najsłynniejszych festiwali muzyki dawnej w Europie, na który chętnie przybywają wybitni wykonawcy z całego świata. Poza koncertami w trakcie festiwalu odbywają się warsztaty, seminaria, wykłady, liturgie i tańce.
Pruchnickie Sochaczki – także w sierpniu w Pruchniku odbywa się jarmark sztuki ludowej, którego nazwa wywodzi się od XVII-wiecznych wolnych targów mięsnych dla chłopów z okolicznych wsi. Obecnie Sochaczki popularyzują prace twórców z dziedzin objętych programem „Ginące zawody", jak wikliniarze, bednarze, rymarze czy kowale oraz rękodzieło i rzemiosło tradycyjne.
Aktywnie:
Radawa – miejscowość wypoczynkowa wśród lasów, o stężeniu jodu w powietrzu porównywanym z mikroklimatem nadmorskim, z wieloma atrakcjami sprzyjającymi aktywności fizycznej. Na gości czekają domki oraz ośrodki wypoczynkowe, a także lecznicze. Wspaniałe miejsce do wypoczynku rodzinnego.
Radymno – na miłośników kąpieli, sportów wodnych, ale też wędkarstwa, czeka siedemdziesięciohektarowy zbiornik wodny ZEK z kąpieliskiem strzeżonym i wypożyczalnią sprzętu wodnego.
Pruchnik i okolice – trasy rowerowe i piesze na terenach położonych w obrębie Przemysko-Dynowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Warto wejść na niemal 20-metrową wieżę widokową, z której roztacza się wspaniała panorama.
Laszki – lądowisko Aeroklubu Ziemi Jarosławskiej. Można tu zrobić kursy, ale też skorzystać rekreacyjnie z lotów widokowych.
Powiat jarosławski oferuje także ścieżki przyrodniczo-dydaktyczne, szlaki rowerowe, szlaki turystyczne, trasy i szlaki wodne, trasy nordic walking. Szczegóły poniżej.
- Łowisko BABIONKA - ryby: karp, amur, szczupak, sum, tołpyga, okoń, sandacz, płoć, leszcz, ukleja, itd.... Dojazd: 3,5km od Jarosławia w kierunku Pełkiń. 4 stawy, 2 źródła na głębszej wodzie. Najgłębsze miejsce to koło tarliska około 7,5m od brzegu. Dno piaszczyste.
- Łowisko WIETLIN - najlepiej zacytować wpisy z forów wędkarskich: "Zbiornik o bardzo nieregularnym kształcie z licznymi odnogami i zatoczkami położony wśród łąk. Brzegi są mocno porośnięte trzcinami. Dno zbiornika muliste w większości porośnięte jest niską roślinnością tworzącą ładne podwodne łąki. Zbiornik atrakcyjny ze względu na dużą liczbę ryb. Akwen należy do lokalnego koła wędkarskiego i jest zarybiany stąd też obfituje w ogromną ilość ryb różnych gatunków. Najczęściej można pod wodą zobaczyć okonie, płocie, sandacze, szczupaki oraz suma. Wczoraj spotkałem wędkarza nad wodą z tamtych okolic spytałem o zbiornik i potwierdził informacje o sumach pokazując mi zdjęcie złowionego suma na 30kg właśnie nad tym zbiornikiem. Więc jak jest ktoś z okolic można się kiedyś wybrać na nocną zasiadkę." i drugi "Na amury polecam żwirownię w miejscowości Wietlin k. Jarosławia, ale to bardzo trudna woda i często nawet po tygodniowej zasiadce można wrócić o kiju, amury pływają takie ponad 20-25 kg. i jest też trochę dużego karpia"
- Łowisko ZGODA - była żwirownia, istnieje od około 50 lat, dno zróżnicowane, czyste, głębokości miejscami do 8-10 m. Jest to duży zbiornik czystej wody około 10 hektarów. Możliwy dojazd do stanowisk wędkarskich samochodem i rozbicia przy stanowiskach namiotu. Na łowisku można złowić karpie i amury około 15-20 kg. Trafiają się także drapieżniki jak sumy około 40 kg. Możliwość łowienia na 3 i więcej wędek. W chwili obecnej znajduje się około 15 stanowisk wędkarskich jednak istnieje możliwość łowienia z innych miejsc gdyż brzeg jest niski i praktycznie można się ustawić w każdym miejscu. Łowisko znajduje się przy małej miejscowości Zgoda około 5 km od Jarosławia.