40 lat temu rozpoczął się proces, który zmienił obraz nie tylko Polski i Europy, ale także całego świata. Jednym z fundamentów tych zmian była "Solidarność".
31 sierpnia 1980 r., w Stoczni Gdańskiej komunistyczne władze reprezentowane przez Komisję Rządową oraz Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS) podpisały Porozumienie Gdańskie, zezwalając m.in. na oficjalne tworzenie wolnych związków zawodowych, co dało początek procesu powstawania NSZZ "Solidarność". Porozumienie to, wraz z porozumieniami w Szczecinie i Jastrzębiu, zakończyło falę protestów robotniczych i strajków.
Do Porozumienia Gdańskiego doszło w efekcie trwającego dwa tygodnie strajku w Stoczni, który z czasem rozszerzył się na wiele zakładów w całej Polsce. MKS utworzono też w Szczecinie i Jastrzębiu. Z każdym z nich odpowiednie delegacje rządowe podpisały oddzielne porozumienia - 30 sierpnia z MKS w Szczecinie, 3 września z MKS w Jastrzębiu.
"Solidarność" była pierwszą w dziejach krajów komunistycznych, niezależną od władz, legalną organizacją. Jej powstanie i istnienie w latach 1980-1981 były jedynym w historii PRL i innych krajów bloku radzieckiego przypadkiem wprowadzenia praktycznego pluralizmu politycznego. Związek szybko osiągnął ok. 10 mln członków.
„Solidarność” zmieniła oblicze Polski i Europy. Powstała dzięki determinacji i oporowi Polaków przeciwko komunistycznemu zniewoleniu. Narodziła się w walce o wolność, suwerenność, prawdę i godność.
W tym bezprecedensowym dziele wielką rolę odegrała „Solidarność” robotnicza i rolnicza skupiająca także działaczy z Jarosławia, Radymna, Pruchnika, Sieniawy i Przeworska. W licznych dyskusjach i sporach wypracowano lokalny program zmian społecznych i gospodarczych, który próbowano egzekwować poprzez negocjacje z władzą, protesty i strajki. W toku walki ujawniło się wielu autentycznych liderów związkowych, którzy w okresie stanu wojennego byli szczególnie prześladowani i internowani.
Działalność NSZZ „Solidarność”, której przełomowy charakter zapisał się w historii Polski, ale także Jarosławia i regionu, wymaga stałego przypominania i popularyzowania. W związku z przypadającą w 2020 roku 40. rocznicą powstania NSZZ „Solidarność” Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich, Region Ziemia Przemyska NSZZ „Solidarność” przygotowują okolicznościową wystawę, przy wsparciu Starosty Jarosławskiego. Chcąc ją wzbogacić i uzupełnić, organizujemy zbiórkę dokumentów, fotografii i pamiątek historycznych o genezie i działalności NSZZ „Solidarność” na naszym terenie. Zebrane podczas zbiórki materiały zostaną zeskanowane i opracowane, a ich oryginały zwrócone właścicielom. Powstała w ten sposób baza posłuży w przyszłości jako materiał źródłowy do dalszych badań oraz organizacji wystaw.
Zapraszamy do współpracy wszystkich, którzy mają w posiadaniu tego typu materiały. Fotografie, dokumenty i różnego rodzaju pamiątki z lat 1980-1989 można dostarczać do siedziby Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich oraz Oddziału Regionu Ziemia Przemyska NSZZ „Solidarność” w Jarosławiu. Dane kontaktowe oraz szczegóły akcji na plakacie.
Na podstawie portalu dzieje.pl, własna
