Gmina położona jest przy autostradzie A4, drodze krajowej nr 94 i magistrali kolejowej Kraków - Przemyśl. Powierzchnia gminy zajmuje 4750 ha, a zamieszkuje ją ok. 8,5 tys. mieszkańców. W skład gminy wchodzi dziesięć sołectw: Cieszacin Wielki, Cieszacin Mały, Kidałowice, Maleniska, Ożańsk, Pawłosiów, Szczytna, Tywonia, Wierzbna i Widna Góra.
Gmina posiada bardzo dobre warunki glebowe do rozwoju produkcji rolnej, a czyste środowisko naturalne sprzyja produkcji ekologicznej żywności i rozwojowi gospodarki agroturystycznej. Dobrze rozwinięta jest sieć dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Niewielka odległość od przejść granicznych w Korczowej i Medyce sprzyja przygranicznej wymianie gospodarczej i handlowej.
Środowisko florystyczne gminy jest urozmaicone, głównymi jego elementami są użytki rolne, zbiorowiska łąkowe, lasy i zbiorowiska wodne związane z podmokłymi łąkami. Lasy występują w dwu skupiskach, w południowej części gminy (między wsiami Pawłosiów i Cieszacin Wielki) oraz w południowo-wschodniej części (poniżej wsi Kidałowice). Są to przede wszystkim lasy mieszane wyżynne, a na siedliskach bardziej wilgotnych - las świeży wyżynny.
Atrakcją turystyczną gminy są zespoły pałacowo-parkowe: w Pawłosiowie (obecnie Centrum Integracji Społecznej), Cieszacinie Wielkim oraz Ożańsku (hotel i restauracja). Ponadto w gminie znajdują się liczne pomniki przyrody oraz zabytki architektoniczne zabudowy wiejskiej.