Powiat Jarosławski

Doświadczyć fizyki na najwyższym światowym poziomie – o tym marzy chyba każdy nauczyciel tego przedmiotu. Anna Rosiak - nauczycielka fizyki w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Stefana Banacha w Jarosławiu miała to szczęście - wzięła udział w szkoleniu, w Europejskim Centrum Badań Jądrowych w Genewie.

CERN jest największym na świecie ośrodkiem naukowym. Jest to organizacja międzynarodowa powstała po II wojnie światowej (w 1954 r.) w celu skupienia fizykóweuropejskich nad badaniami służącymi pokojowi i rozwojowi ludzkości (aby stworzyć ośrodek badawczy konkurencyjny dla Stanów Zjednoczonych). Pracuje w nim ponad 6500 naukowców z całego świata, reprezentujących prawie 90 narodowości. CERN jest pięknym przykładem i wzorem współpracy międzynarodowej. Polska jest jednym z 20 europejskich państw członkowskich tworzących CERN.

Szkolenie w największym laboratorium na świecie to podróż w mało znane zakamarki nauki. Cała zdobyta do tej pory wiedza wydawała się być jedynie rysą na powierzchni. Taką, która zaznacza swoją obecność, ale nie wnika do serca i nie pozostaje w głowie do końca życia. Jaki jest przepis żeby to zmienić? Zobaczyć! Nie w telewizji czy na ekranie komputera, ale na własne oczy. Zobaczyć to, co niewielu ludzi ogląda. Zebrać unikatowe doświadczenia. Każdego dnia głębiej schodzić i odkrywać, że nauka jest coraz bardziej niesamowita i piękna. W CERN otacza człowieka zupełnie inny świat niż ten dotąd poznany. Namacalnie widać, jak fascynującą gałęzią nauki jest fizyka cząstek i kosmologia, jak wspaniale jest po prostu się uczyć. Żyć po to, by ciągle poznawać coś nowego, by rozwijać się i nie popadać w rutynę. Odkrywać. Dziesięciu nauczycieli z różnych zakątków Polski wybrało CERN, a raczej to CERN wybrał ich.

Przy poparciu Śląskiego Kuratora Oświaty Stanisława Fabera do wyjazdu została wytypowana grupa 10 nauczycieli z całej Polski, w tym nauczycielka fizyki w ZSTiO im. Stefana Banacha w Jarosławiu - Anna Rosiak. Wyjazd do Europejskiego Centrum Badań Jądrowych (CERN) w Genewie zorganizował Instytut Fizyki Uniwersytetu Śląskiego, jednakże słowa podziękowania należy również skierować w stronę Starostwa Powiatowego w Jarosławiu oraz Dyrektora Szkoły - Pana Adama Tomaszewskiego, za umożliwienie tego wyjazdu.

Program szkolenia z zakresu fizyki cząstek elementarnych i kosmologii obejmował cykl wykładów prowadzonych przez uczonych pracujących w CERN (z dziedziny cząstek elementarnych, modelu standardowego, budowy i zastosowań akceleratorów, detektorów cząstek, teorii Wielkiego Wybuchu, powstania Wszechświata, kosmologii, materii i antymaterii), warsztaty (poświęcone metodom detekcji cząstek elementarnych – budowie komory mgłowej i rejestracji promieniowania kosmicznego, korpuskularnemu i falowemu opisowi materii, kriogenice i nadprzewodnikom wysokotemperaturowym) oraz zwiedzanie samego Centrum wraz z prezentacją prowadzonych i planowanych na najbliższą przyszłość badań naukowych.

Znaleźć się w miejscu, w którym „dzieje się najnowsza fizyka”, jest marzeniem wielu pasjonatów fizyki. Wielkość tego ośrodka i rozmach prowadzonych w nim prac badawczych budzą podziw i oszołomienie. Należy także podkreślić profesjonalizm, osobiste zaangażowanie oraz życzliwość wykładowców i organizatorów zajęć. Uzyskana wiedza na temat cząstek elementarnych oraz najnowszych badań naukowych, nowe doświadczenia i przeżycia z pewnością zostaną wykorzystane na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, i przełożą się na jakość pracy z uczniami.

Fabryka antymaterii, centrum komputerowe, gdzie powstała pierwsza strona www. oraz detektory wielkości kilkupiętrowego budynku to tylko część tego, czego można było doświadczyć podczas szkolenia. Dodatkową atrakcją było zwiedzanie Genewy, wycieczka do Chamonix oraz możliwość wjazdu kolejką linową na Aiguille du Midi.

Dla większości jednak najciekawszą rzeczą był Wielki Zderzasz Hadronów (LHC) – ogromna maszyna o obwodzie 27 km, w której cząsteczki są przyspieszane do niewyobrażalnych prędkości zbliżonych do prędkości światła a następnie zderzane. To właśnie tu odkryto bozon Higgsa, boską cząstkę – brakujące ogniwo modelu standardowego. I to właśnie tu jest możliwość wyprodukowania czarnej dziury, która, jak sadzą niektórzy, może zagrażać naszej planecie.

Jeśli jesteś ciekawy, ile w tym prawdy – zapraszamy na zajęcia poświęcone prowadzonym badaniom i samemu Centrum – już wkrótce w ZSTiO im. Stefana Banacha w Jarosławiu.