Powiat Jarosławski

22 stycznia obchodzono w Jarosławiu 150. rocznicę wybuchu powstania styczniowego – jednego z największych zrywów narodowowyzwoleńczych w Polsce.

O godz. 10.00 w kościele pw. Chrystusa Króla sprawowana była uroczysta Msza Święta pod przewodnictwem ks. biskupa Adama Szala z Przemyśla. Po liturgii okolicznościowy odczyt - „150 rocznica Powstania Styczniowego" wygłosiła mgr Barbara Sudzińska z Gimnazjum nr 1 w Jarosławiu.

Następnie wszyscy zebrani na uroczystości, przy dźwiękach patriotycznych pieśni przemaszerowali ulicami miasta na Stary Cmentarz, gdzie przy grobie pułkownika Leona Czechowskiego (związanego z Jarosławiem - uczestnika powstania) złożono wieńce i modlono się za poległych w narodowym zrywie z 1863 r. Na ścianie kaplicy jarosławskiej nekropolii odsłonięto pamiątkową tablicę, upamiętniającą wybuch powstania styczniowego. Wieniec pod tablicą złożył Jerzy Batycki - Starosta Jarosławski.

Kilka dni wcześniej – 16 stycznia br. Starosta Jarosławski – Jerzy Batycki wziął udział w uroczystej inauguracji ogólnopolskich obchodów 150. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego w Pałacu Prezydenckim na zaproszenie Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.

Podczas uroczystej inauguracji Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej - Bronisław Komorowski zaapelował o godne upamiętnienie rocznicy – opiekę nad grobami, zapalenie zniczy i złożenie kwiatów na wszystkich grobach powstańców. Dziękując za planowane formy upamiętnienia Powstania Styczniowego, powiedział, że to co łączy nas z powstańcami, to wielopokoleniowy patriotyzm. 

Powstanie było jednym z większych polskich zrywów narodowych. Wybuchło jako dezaprobata przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Ogłoszone zostało specjalnym manifestem z 22 stycznia 1863 r., wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy, w wyniku wciąż narastającego rosyjskiego terroru wobec Polaków. Trwało do jesieni 1864 r. Zasięgiem objęło tylko zabór rosyjski: Królestwo Polskie oraz Litwę, Białoruś i część Ukrainy.

Wśród uczestników zrywu niepodległościowego nie zabrakło także jarosławian. Nieduża odległość dzieląca ziemię jarosławską od kordonu rosyjsko-austriackiego (ok. 40 km) sprawiała, że rejon ten był dobrym miejscem na bazę pomocniczą dla powstania.

Powstanie miało charakter typowej wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy zostało zabitych w walkach, blisko 1 tys. straconych, ok. 38 tys. skazanych na katorgę lub zesłanych na Syberię, a ok. 10 tys. wyemigrowało za granicę.

Po zakończeniu działań zbrojnych ziemia jarosławska zapełniła się dużą liczbą zbiegłych powstańców. Wielu z nich znalazło tutaj schronienie oraz zajęcie umożliwiające im przetrwanie bardzo trudnych czasów. Wszyscy ci, którzy przetrwali zawieruchę powstańczą, już za życia otaczani byli czcią i ogólnym poważaniem, a polegli w walce pozostawali w żywej pamięci potomnych.

fot. Marcin Mituś