8 marca w Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich odbyło się zorganizowane w 75. rocznicę zbrodni w Palikrowach, spotkanie z prof. Józefą Bryg, ocalałą z ludobójstwa na Wołyniu.
Profesor przedstawiła zebranym poruszające świadectwo historii. Opowiedziała o życiu codziennym w Palikrowach – we wsi, w której się wychowywała, o sytuacji rodzinnej i szczęśliwym dzieciństwie oraz stopniowo zmieniających się nastrojach społecznych i narastających postawach antypolskich ze strony ukraińskiej społeczności. „Wracając dzisiaj do tamtych dni, przypomina mi się strach – ciągły, wszechobecny strach” – mówiła. „Ukrywaliśmy się w piwnicy, albo w ogóle nocowaliśmy poza domem; śmierć często przychodziła nocą.”
Profesor zwróciła uwagę na okoliczności ludobójstwa ludności polskiej, dokonanej 12 marca 1944 roku w Palikrowach. Z relacji dowiadujemy się, że mordu dokonano na pobliskiej łące, gdzie doprowadzono wszystkich mieszkańców. W pierwszej kolejności zabijani byli Żydzi, umierali nadzy, modląc się i klęcząc na śniegu. Potem strzelano do Polaków. Ukraińców też mordowano, zwłaszcza tych, którzy ukrywali polską ludność.
Józefa Bryg, wówczas kilkuletnia dziewczynka, odzyskała przytomność, leżąc pod ciałem martwej matki, by zaraz stać się świadkiem mordu na ojcu, któremu banderowiec strzelił w głowę. Ocalała tylko dlatego, że zbrodniarze uznali, że dziewczynka już nie żyje. Na „martwym” polu została odnaleziona przez jedną z sąsiadek, potem ukrywała ją w piwnicy Ukrainka, która straciła męża - Polaka. We wsi z rąk UPA i 4 Pułku Policji złożonego z ukraińskich ochotników do dywizji SS „Galizien” zginęło około 361 mieszkańców wsi.
Zebrani wysłuchali przejmującej relacji o tragicznych wydarzeniach, jakie miały miejsce w Palikrowach, jak i okolicznych miejscowościach, o dalszych losach Józefy Bryg oraz jej rodziny.
Spotkanie zorganizowane przez Fundację Jagiellońską, Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Rzeszowie oraz Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich.
Informacja prasowa: Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich
