Powiat Jarosławski

W przeddzień Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego starosta jarosławski Stanisław Kłopot wraz z posłem Tadeuszem Chrzanem, odwiedzili dwie jarosławskie nekropolie oraz cmentarze w Radymnie i w Przeworsku (tu wspólnie z posłem Markiem Kuchcińskim), oddając hołd mieszkańcom naszego regionu zasłużonym dla Ojczyzny. W Radymnie i Przeworsku towarzyszyli im także lokalni samorządowcy.

- Wieńce i znicze pamięci zapłonęły m.in. na grobach i przy tablicach lub pomnikach osób reprezentujących swoimi czynami wszystkich walczących o wolną i niepodległą Polskę lub za nią zamordowanych - mówi o tej idei starosta jarosławski Stanisław Kłopot.

Wśród pochowanych na naszych cmentarzach są dziewiętnastowieczni powstańcy, twórcy odzyskania niepodległości Polski w 1918 r., ofiary totalitaryzmów - niemieckiego i sowieckiego, żołnierze obydwu wojen, w tym Państwa Podziemnego i powojennej niepodległościowej partyzantki, księża zasłużeni dla podtrzymywania narodowego ducha oraz parlamentarzyści i działacze społeczni związani z Jarosławiem i okolicami. Im wszystkim oddano w ten sposób hołd i pamięć.

Stary Cmentarz w Jarosławiu:

·         Leon Czechowski – polski wojskowy, pułkownik, bohater Polski i Węgier. Uczestnik powstań Listopadowego i Styczniowego oraz Wiosny Ludów w Siedmiogrodzie.

·         Xawery Prus Niewiadomski - W 1846 wziął udział w powstaniu krakowskim, za co został aresztowany i osadzony w więzieniu. W czasie powstania węgierskiego w 1848 pomagał ochotnikom z Polski w nielegalnym przekroczeniu granicy celem przedostania się na terytorium Węgier. Podczas powstania styczniowego w 1863 wybrany został na Narodowego Komisarza Wojennego na okręg baligrodzki. W 1871 objął stanowisko sekretarza powiatu w Jarosławiu. W latach 1873–1876 był radnym miejskim.

·         Serafin Dobrzański - Serafin Dobrzański urodził się w Jarosławiu. Służył w C.K. armii, a potem pracował jako drogomistrz powiatowy. Był członkiem towarzystw „Gwiazda” i „Sokół” oraz instruktorem plutonu Związku Walki Czynnej. Gdy wybuchła I wojna światowa miał już 55 lat. Serafin Dobrzański przeprowadził 140-osobową drużynę Sokoła do Krakowa, do Legionów. W czasie I wojny Serafin Dobrzański brał udział w ciężkich walkach, był ranny, a potem doświadczył strasznych warunków w rosyjskich obozach jenieckich. Do Jarosławia powrócił w 1918 roku. Był komendantem Straży Obywatelskiej, honorowym członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół" i Związku Byłych Ochotników Armii Polskiej oraz prezesem Związku Legionistów.

·         Ks. Mieczysław Lisiński - W 1917 wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1918 wszedł w skład Reprezentacji Rządu Polskiego w Jarosławiu. Werbował razem z innymi młodzież do obrony Lwowa i Przemyśla. Założył dwa domy dla sierot. Nazwany został ojcem ubogich i sierot.

·         Franciszek Przysiężniak „Ojciec Jan” - porucznik artylerii Wojska Polskiego, oficer Narodowej Organizacji Wojskowej i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, żołnierz podziemia niepodległościowego.

·         Ks. Bronisław Fila - proboszcz kolegiaty Bożego Ciała w Jarosławiu. Był opiekunem duchowym powstającej na terenie ziemi jarosławskiej „Solidarności” w latach 80. Organizował w kolegiacie, gdzie był proboszczem, uroczystości religijno-patriotyczne (również po 13 grudnia 1981).

·         Andrzej Tadeusz Mazurkiewicz - Od 1981 należał do Konfederacji Polski Niepodległej, był m.in. wiceprzewodniczącym i członkiem rady programowej partii. Działał w strukturach podziemnej KPN i „Solidarności”. W latach 1982–1989 był zatrzymywany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Współpracował z prasą podziemną, m.in. „Pobudką”, „Gazetą Polską KPN”, „Czarno na Białym”.  Sprawował mandat posła na Sejm I kadencji (1991–1993) z listy KPN. Od 1994 do 1997 pełnił funkcję wiceburmistrza Jarosławia. Od 1997 do 2001 zasiadał w Senacie IV kadencji z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność. W wyborach parlamentarnych w 2005 został wybrany senatorem VI kadencji z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz trzeci uzyskał mandat senatorski, otrzymując 129 957 głosów. Był także członkiem rady programowej TV Polonia i członkiem honorowym Związku Sybiraków. Prezydent Lech Kaczyński odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

·         Bronisław Niemkiewicz: Jako gimnazjalista członek Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej. Od 1941 żołnierz AK (ps. Brona), skierowany do pracy na kolei; w 1943 zaprzysiężony do Kierownictwa Dywersji AK (ps. Siwy), uczestnik akcji dywersyjnych i wywiadowczych. Po wojnie repatriowany, uczestnik walk z UPA i nowymi władzami. Zmuszony do wyjazdu; ukończył gdańskie Liceum Polonia, równocześnie pracownik Poczty Gdańskiej; 1947-1951 student Wydz. Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego, członek Katolickiego Stowarzyszenia Odrodzenie. Z powodu choroby rodziców i siostry, którzy powrócili z Kazachstanu, zmuszony do przeprowadzki do Jarosławia. Główny ekonomista Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej, w 1984 zmuszony do przejścia na wcześniejszą emeryturę. Od IX 1980 doradca MKZ „S” w Jarosławiu, członek KK Pracowników Komunalnych, przewodniczący Międzyregionalnej Komisji ds. Samorządu, członek Sieci wiodących zakładów pracy. Po 13 XII 1981 wielokrotnie przesłuchiwany. Założyciel i animator Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Jarosławiu, organizator uroczystości patriotycznych. Od 1989 przewodniczący KO Ziemi Jarosławskiej i wiceprzewodniczący Wojewódzkiego KO w Przemyślu; radny Miasta Jarosław. Honorowy Obywatel Jarosławia (1994), odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2010).

·         Paweł Niemkiewicz: od 1981 r. był pracownikiem MKZ NSZZ "Solidarność" w Jarosławiu, pełnił funkcję redaktora dwutygodnika związkowego "Do rzeczy". W okresie I Krajowego Zjazdu Delegatów we wrześniu i październiku 1980 r. był korespondentem prasowym. W ówczesnym okresie swej działalności współpracował z redakcjami biuletynów serwisów związkowych (AS, BIPS). Po 13.12.1981 r. był współtwórcą korespondencyjnych struktur "Solidarności" w Regionie działając na niwie wydawniczej i szkoleniowej. W latach 1982-1985 kontynuował studia socjologiczne na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego współorganizując podziemny ruch wydawniczy ("Trędy", "Pogląd", "Brulion"). Za działalność niepodległościową został w 1985 r. aresztowany i skazany na rok pozbawienia wolności. W 1988 r. nakładem biblioteki "Miesięcznika Małopolskiego" opublikował w drugim obiegu tomik wierszy "Wewnątrz". Po skończeniu studiów organizował wybory w czerwcu 1989 r., struktury związkowe i prasę regionalną. W tym czasie był członkiem KO NSZZ "Solidarność" Ziemi Jarosławskiej. Od 2008 r. był członkiem NSZZ "Solidarność PUP Jarosław, a następnie Urzędu Miasta Jarosławia. W 1990 r. pełnił funkcję Wicewojewody Przemyskiego, w 2007 r.  - zastępcy dyrektora PUP w Jarosławiu, a ostatnio zastępcy dyrektora MOPS w Jarosławiu.

Pomniki ku pamięci:

·         Ofiar ludobójstwa OUN-UPA na kresach południowo-wschodnich

·         Sybiraków

Tablice:

·         Ofiar najazdu bolszewickiego na Polskę w 1939 r.

·         Pomordowanych za idee wolności i „Solidarności”

Nowy Cmentarz w Jarosławiu:

·         Kwatera żołnierzy Państwa Podziemnego   – miejsce pochówku młodych bohaterów z czasów II wojny światowej m.in. Czesławy Puzon ps. „Baśka”, Zbigniewa Kopcia i braci Prośbów.

·         Kwatery wojskowe żołnierzy z I i II wojny światowej

·         Waldemar Mikołowicz - działacz opozycyjny i wieloletni działacz NSZZ „Solidarność”. Był współorganizatorem oraz członkiem Zarządu MKZ NSZZ „Solidarność” w Jarosławiu. Na przełomie lat 1980/1981 brał udział w strajku chłopskim w siedzibie byłej WRZZ w Rzeszowie, zakończonego podpisaniem porozumień rzeszowsko-ustrzyckich. W dniach od 13 grudnia 1981 r. do 11 października 1982 r. był internowany w ośrodkach odosobnienia w Uhercach, Nowym Łupkowie i Rzeszowie. Po zwolnieniu z internowania do 1989 r. jako członek jednej z grup konspiracyjnych złożonych ze związkowców „Solidarności” produkował oraz kolportował na terenie Jarosławia nielegalne wydawnictwa, był współorganizatorem Mszy za Ojczyznę w Jarosławiu. Włączył się również w działalność Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Rolników oraz Solidarności Walczącej. W 1985 r. był jednym z sygnatariuszy Apelu do Rady Państwa w sprawie bojkotu wyborów do Sejmu PRL. Był współzałożycielem Zarządu Związku Stowarzyszeń Osób Represjonowanych,  inicjatorem i organizatorem nielegalnego budownictwa sakralnego oraz budowy pomników ks. Jerzego Popiełuszki w Jarosławiu.

Cmentarze w Radymnie i Przeworsku:

·         Na grobach przedwojennych parlamentarzystów: Bruno Gruszki, Jana Nawrockiego i Jana Pieniążka oraz Władysława Kojdra – legendarnego działacza ludowego.