Od tego roku można zapoznać się z kolejnym etapem inwentaryzacji przydrożnych kamiennych krzyży i figur bruśnieńskich. Do 628 obiektów z powiatu lubaczowskiego doszło 290 obiektów z sąsiednich powiatów, w tym powiatu jarosławskiego.
Na terenie powiatu jarosławskiego zostało zinwentaryzowanych 82 przydrożnych kamiennych krzyży i figur bruśnieńskich, z czego w gminie Wiązownica 41, gminie Jarosław 8, gminie Laszki 20 oraz gminie Radymno 13.
- Na stronie kamiennekrzyze.pl znajduje się mapa z zaznaczonymi obiektami. Wygląda to spektakularnie. Dzięki tej mapie widać wiele ciekawych rzeczy. Zasięg kamieniarki bruśnieńskiej w linii prostej to około 130 kilometrów – wyjaśnia Grzegorz Ciećka, autor inwentaryzacji. Od północy granicą zasięgu jest stara granica zaboru austriacko-rosyjskiego. Tam, w dawnej Kongresówce, „rynek” zdominowała anonimowa kamieniarka józefowska. Od wschodu mamy granicę państwową z Ukrainą, gdzie prace inwentaryzacyjne nastąpią w przyszłości. Na zachodzie, kamieniarka bruśnieńska, jest widocznie mniej spotykana za rzeką San.
Rejon oddziaływania kamieniarki bruśnieńskiej, jaki jest widoczny na przykładzie kamiennych krzyży przydrożnych, współtworzy krajobraz także naszego regionu. Kraina bruśnieńskich kamiennych krzyży przydrożnych właśnie pokazała nam swoje wyraźne granice. - Należy tu bardzo wyraźnie zaznaczyć, że nie wszystkie obiekty zostały znalezione. Nawet teraz po wieloletnich eksploracjach okazało się, że w Dziewięcierzu (powiat lubaczowski), znalazły się dwa nikomu nieznane kamienne krzyże. Kolejnych możemy się spodziewać z rejonu jarosławskiego. To kwestia czasu. Obecnie inwentaryzacja daje możliwość oceny, który obiekt został znaleziony i opisany – dodaje Grzegorz Ciećka.
Nazwa kamieniarki bruśnieńskiej pochodzi od miejscowości Brusno. W tamtym regionie nazwa „brus” tożsama była z ociosanym kawałekiem kamienia, najczęściej kojarzonym z kamiennym słupem lub dużym kawałkiem kamienia do obrobienia. Brusy kamienne „same wychodziły z ziemi po zimie” na Kamiennej Górze. Kamienie do ostrzenia pochodziły głównie z kamieniołomów w Hucie Różanieckiej.
Poniżej, w fotogalerii, przydrożne krzyże i figury, kojarzone z kamieniarką bruśnieńską z powiatu jarosławskiego. Fot. G. Ciećka.
