11 kwietnia 2018 roku, w ramach cyklu „Jarosławskie dla Niepodległej”, I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Jarosławiu odwiedził prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego - Andrzej Chwalba - wybitny historyk, autor poczytnych książek z tematyki I wojny światowej, historii legionów i znawca tej epoki.
Oprócz licznie przybyłych uczniów, nie tylko "Kopernika", ale również ZSDGIL im. Augusta Witkowskiego na spotkanie przybyli: kustosz Muzeum w Jarosławiu, Zofia Kostka - Bieńkowska oraz dyrektor tej placówki, Łukasz Zagrobelny oraz naczelnik Wydziału Rozwoju i Promocji Powiatu Elżbieta Pazyniak i wicedyrektor ZSDGiL Mieczysław Rodzinka.
Już na samym początku pan profesor zachęcił wszystkich do zadawania pytań oraz był otwarty na dyskusje i polemikę. Swoje wystąpienie rozpoczął słowami: "Historia była dla nas łaskawa, skończyła się w konwencji hollywoodzkiej. Z happy endem, aczkolwiek kraj po wojnie był zniszczony". Nasz gość podkreślał, że nikogo nie interesowała sprawa polska na świecie, ale szczęśliwie dla nas wojna trwała długo i to pozwoliło nam odnieść końcowy sukces. Pan profesor zwrócił uwagę na rolę polskich polityków, którzy wierzyli w odzyskanie niepodległości.
Następnie płynnie przeszliśmy do kwestii podpisania aktu 5 listopada. W ramach ciekawostki, autor "Samobójstwa Europy", przedstawił nam kilka nieznanych faktów dotyczących tego dokumentu. Mogliśmy posłuchać o zwyczajach panujących na polskich ziemiach kontrolowanych przez zaborców. Społeczeństwo było niedoinformowane, ponadto wszędzie doszukiwano się szpiegów i nikt nie był bezpieczny. Legiony Polskie, które są domeną prof. Chwalby, wg Niemców były najlepszymi oddziałami, a Rosjanie bali się z nimi walczyć. Został poruszony problem historii alternatywnej, która jest bardzo popularna wśród młodzieży. Jak się okazało, nasz gość - w przeciwieństwie do większości historyków - nie neguje tego zjawiska, a nawet jest jego entuzjastą.
Wizyta prof. Andrzeja Chwalby była dla nas bardzo interesującą, nietuzinkową lekcją historii i patriotyzmu. Niezwykle ważną także ze względu na jej okoliczność, jaką jest 100. rocznica odzyskania niepodległość przez nasze państwo.
Tekst: I LO w Jarosławiu
