Jedenastu uczestników – kadra zarządzająca i nauczyciele Zespołu Szkół Spożywczych i Biznesowych w Jarosławiu zrealizowało tygodniowe mobilności w portugalskim Faro w ramach projektu „Europejska komunikacja ZSSChiO” Nr 2022-1-PL01-KA122-SCH-000079605 współfinansowanego przez Unię Europejską (Akcja 1: Mobilność edukacyjna, Sektor: Edukacja szkolna, Działania: Obserwacja pracy, Kurs specjalistyczny). Mobilności zostały zorganizowane we współpracy z instytucją przyjmującą Magic Sinderella / WakeUpProjects.
Dwie czteroosobowe grupy w ramach job shadowing obserwowały pracę portugalskich nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących oraz zawodowych odpowiednio w Escola Secundario de Loule, Escola Secundaria TOMAS CABREIRA w Faro oraz w Daginatalento Academia de Formacao Profissional. Uczestnicy, zgodnie z nauczanym przez siebie zawodem, obserwowali lekcje i zajęcia w pracowniach zawodowych oraz wymienili doświadczenia z dyrekcją i nauczycielami co pozwoliło im poznać: organizację kształcenia i metodykę nauczania, formy praktycznej nauki zawodu, rolę pracodawców, innowacyjne metody nauczania, wykorzystanie TIK w dydaktyce i komunikacji, relacje pomiędzy nauczycielami a uczniami kształtujące postawy i kompetencje miękkie, aspekty wielojęzyczności, wielokulturowości, tolerancji, integracji, wrażliwości na potrzeby uczniów i formy ich wsparcia. Nauczyciele obserwowali podobieństwa oraz różnice w polskiej i portugalskiej szkole, poznali dobre praktyki, które obecnie wdrażają w swojej pracy. Nauczyciele branży gastronomicznej i spożywczej (cukierniczej) mieli też możliwość obserwacji procesów technologicznych wyrobów cukierniczych regionu Algarve i wymiany doświadczeń z pracownikami ciastkarni „Pastelaria Centeio” oraz wzięli udział w warsztatach kulinarnych z zakresu sporządzania paelli. Nauczycielka fryzjerstwa obserwowała dodatkowo pracę w zakładzie fryzjerskim w Faro realizującym praktyczną naukę zawodu oraz poznała zakres i zasady współpracy pracodawców ze szkołami.
Kolejnych trzech uczestników udoskonaliło swoje umiejętności zawodowe na specjalistycznym kursie „Tajniki TIK dla nauczycieli” przeprowadzonym przez trenera branży IT Davida Costa. Na zajęcia składały się: autoprezentacja i weryfikacja preferencji uczestników w wykorzystaniu programów komputerowych w swojej pracy zawodowej, poznanie różnorodnych aplikacji pod kątem ich przyszłego wykorzystania w pracy z młodzieżą, przegląd szerokiej gamy repozytoriów online z bezpłatną dostępnością zdjęć, ilustracji, wektorów, dźwięków i efektów dźwiękowych służących do projektowania zajęć, przegląd i omówienie potencjału edukacyjnego zasobów cyfrowych i narzędzi wykorzystywanych przez nauczycieli w portugalskich szkołach: Canva, Genial.ly, Socrative, Mentimeter, Classpoint, Nearpod, Wordwall, Baamboozle. W oparciu o zdobytą wiedzę i wybrane narzędzia uczestnicy zaprojektowali własne zasoby cyfrowe i opracowali materiały dydaktyczne, które wykorzystują na lekcjach w szkole. Uczestnicy poznali również zasady pracy trenera z grupami projektowymi i wymienili doświadczenia na temat pracy z młodzieżą i dorosłymi. Odbyli też wizyty w specjalistycznych firmach IT przyjmujących uczestników różnych projektów infotechnicznych we współpracy z WakeUpProjects, które posiadają zintegrowane punkty serwisowe i realizują specjalistyczne szkolenia. Zapoznali się z wysokiej klasy sprzętem serwisowym, dzięki któremu pracownicy dokonują skomplikowanych napraw sprzętu IT. Obserwowali pracę w firmach informatycznych, poznali stanowiska pracy dla pracowników i uczniów realizujących praktyczną naukę zawodu, a także poznali różnice w wyposażeniu specjalistycznym zakładów serwisowych w porównaniu do polskich standardów.
Projekty finansowane ze środków Unii Europejskiej poza programem mobilności umożliwiają uczestnikom dodatkowo realizację programu kulturowego, obejmującego poznawanie historii, tradycji, zwyczajów, zabytków i ciekawych miejsc regionu. Uczestnicy projektu mieli możliwość podziwiać:
- przepiękne zabytki i zakątki słonecznego Faro z potężnymi murami obronnymi, kamiennymi bramami, katedrą, kaplicą kości i portem jachtowym,
- rybackie wioski i piaszczyste plaże Oceanu Atlantyckiego,
- skaliste klify z jaskiniami i zatoczkami w Lagos oraz na Przylądku św. Wincentego (Cabo de Sao Vicente), uznawanego w średniowieczu za koniec świata,
- spotykane w wielu miejscach wyroby z kory dęba korkowego (pocztówki, portfele, torebki i in.), którego 30% światowych upraw znajduje się w Portugalii,
- Sevillę - stolicę hiszpańskiej Andaluzji z placem hiszpańskim, Torre del Oro i innymi osobliwościami,
- Fado - portugalską muzykę, wpisaną w 2011 roku na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO, jej melancholijne pieśni wykonywane są przez jednego wokalistę przy akompaniamencie dwóch gitar.
Program kulturowy to także poznawanie zwyczajów żywieniowych odwiedzanych krajów.
Portugalia, leżąca na zachodnim krańcu Europy, fascynuje każdego, kto ją odwiedzi. Bogactwo świeżych surowców - owoców i warzyw dojrzewających w portugalskim słońcu, ryb i owoców morza łowionych w oceanie, a do tego wyjątkowo spokojny styl życia, tzw. "slow life" - to recepta na długie, zdrowe, spokojne życie zarówno Portugalczyków, jak i osób przenoszących się do tego kraju na emeryturę.
Symbolami kuchni portugalskiej są: solony suszony dorsz atlantycki (bacalhau) oraz grillowane sardynki (sardinhas). Podobno istnieje 365 przepisów na potrawy z dorsza. Bardzo często serwowane są też inne specjały – smakowite krewetki i macki ośmiornicy oraz inne ryby i owoce morza. Polvo lagareiro (pieczona ośmiornica) znajduje się w menu każdej portugalskiej restauracji. Równie popularna jest cataplana - potrawa z ryb i owoców morza, podawana w naczyniu o tej samej nazwie, w którym jest przygotowywana. Feijoada natomiast to potrawa, której jednym ze składników jest często wykorzystywana czarna fasola. Ciekawostką dla obcokrajowców jest zamiłowanie Portugalczyków do łączenia mięsa z owocami morza, np. wieprzowiny z małżami. Popularna tu jest także paella z owocami morza, która kojarzona jest głównie z kuchnią hiszpańską. Uczestnicy projektu mieli możliwość sporządzania jej podczas warsztatów zorganizowanych w hiszpańskiej Sevilii.
Mieszkańcy Portugalii przepadają za deserami, a jednym z najbardziej znanych jest pasteis de nata (babeczki z ciasta francuskiego z masą budyniową) - nauczyciele mieli okazję nauczyć się sporządzania tego specjału. Z kolei bolo rei to tzw. ciasto króla, podawane na Święto Bożego Narodzenia i Trzech Króli. Od czasów rzymskich Portugalczycy uprawiają winorośle, a pod względem produkcji wina zajmują dziesiąte miejsce na świecie. Najbardziej znanym winem jest porto, a także madera i vinho verde z niezbyt dojrzałych winogron.
Zdrowotność surowców i potraw portugalskich, zaliczanych do diety śródziemnomorskiej, w niezwykle ciekawy i nowoczesny sposób przedstawiona została uczestnikom projektu podczas pokazu w muzeum multimedialnym w Faro Story Spot. Pokaz pozwolił także poznać wiele ciekawostek na temat Faro oraz Ria Formosa - rezerwatu przyrody położonego u wybrzeży regionu Algarve, wpisanego na listę 7 cudów Portugalii, gdzie piękny krajobraz tworzą wydmy, bagna i kanały wodne, które są idealnym środowiskiem dla wielu gatunków zwierząt. Rocznie zatrzymuje się tu ok. 30 tysięcy ptaków będących w drodze do lub z Afryki.
Certyfikaty i inne dokumenty uroczyście wręczone na spotkaniu podsumowującym mobilność podczas portugalskiej kolacji z muzyką Fado na żywo, poświadczają zrealizowanie programu mobilności przez 11 uczestników projektu „Europejska komunikacja ZSSChiO”. Na spotkaniu podsumowano zrealizowane działania, dokonano ewaluacji, wymieniono refleksje i spostrzeżenia.
Zadowolenie i efekty udziału w projekcie poświadczają wybrane refleksje uczestników projektu:
„Realizując mobilność zdobyłam wiedzę na temat funkcjonowania portugalskiego systemu oświaty. Bezpośrednie rozmowy z dyrekcją, nauczycielami i uczniami, obserwacje oraz udział w lekcjach pozwoliły mi poznać portugalską szkołę od środka. Zdobyłam wiedzę na temat: zasad i sposobów organizacji kształcenia ogólnego oraz zawodowego, programów i metodyki nauczania, stosowanych narzędzi oraz zasad udzielania wsparcia i pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Zwróciłam uwagę na sposoby komunikacji nauczyciela z uczniami, dostrzegłam w nich wiele swobody, ale też szacunku oraz wzajemnego zaufania. Szczególnie w pamięci pozostały mi słowa jednego z dyrektorów, że w portugalskiej szkole główny nacisk kładzie się na naukę kreatywności, a nie na suchy przekaz wiedzy. Było to widać na przykładzie nauczania historii. Międzynarodowy dzień pamięci o ofiarach holocaustu przypadający na 27 stycznia był okazją do zorganizowania przez uczniów i nauczycieli interesującej wystawy tematycznej, która okazała się wspaniałą lekcją historii. Prezentowane były na niej prace uczniowskie wykonane metodą projektu. Powstałe za pomocą różnorodnych technik: plakaty, obrazy, wiersze, teksty piosenek, eseje, rzeźby, aranżacje obozowe itp. umieszczono w różnych miejscach w szkole np. na korytarzach, schodach, ogrodzeniu wokół budynku szkoły. Za pomocą kodu QR w każdej chwili można było wejść na stronę wystawy, obejrzeć przedstawienie teatralne, film dokumentalny, posłuchać utworów muzycznych. Na podwórku szkolnym zorganizowano apel upamiętniający ofiary holocaustu.
Pobyt w portugalskich szkołach dał możliwość porównania polskiego i portugalskiego systemu kształcenia, bazy dydaktycznej oraz wyposażenia pracowni szkolnych. Zauważyliśmy wiele podobieństw, ale też i wiele różnic. Wynikają one często z przepisów prawa i możliwości finansowych.
Tygodniowy pobyt był również okazją do poznania kultury i społeczności regionu Algarve. W pamięci pozostanie mi piękna przyroda, przylądek Św. Vincenta, widoczne arabskie wpływy w architekturze i potrawach, polskie bociany na dachu Capeladoss Ossos, spokój mieszkańców pięknego Faro oraz szumiący Ocean Atlantycki.”
„Wyjazd na kurs "Tajniki TIK dla nauczycieli" do Portugalii był naszym zdaniem bardzo trafionym pomysłem. Poznaliśmy inne priorytety podczas prowadzenia zajęć z wykorzystaniem TIK. W Portugalii większy nacisk kładzie się na wspólną dyskusję, generowanie wniosków i pracę zespołową. Praca indywidualna rozwijana jest przez uczniów głównie poza szkołą w ramach zajęć dodatkowych i uzupełniających. W równorzędnych klasach zawodowych ocena jest wyrażona punktacją różnych aktywności szkolnych (od 1 do 20 punktów). Rozwój umiejętności infotechnicznych generowany jest już od najmłodszych klas poprzez szeroki wachlarz stosowanych aplikacji cyfrowych, których wybór zależny jest głównie od prowadzących zajęcia szkolne nauczycieli.”
Dyrektor ZSSiB Dorota Wierzbińska-Dubaj i koordynator projektu Agnieszka Siwoń składają serdecznie podziękowania wszystkim pracownikom WakeUpProjects/Magic Sinderella za wspaniałe zorganizowanie mobilności w Portugalii. Współpraca oraz zaangażowanie partnerów projektu, koordynatorów oraz uczestników zaowocowały realizacją założonych celów projektu - przyczyniły się do zwiększenia kompetencji zawodowych, językowych oraz społecznych kadry zarządzającej i nauczycieli Zespołu Szkół Spożywczych i Biznesowych w Jarosławiu. Udział w projekcie pozwolił poszerzyć horyzonty i udoskonalić warsztat pracy oraz kompetencje miękkie kadry szkoły. Uczestnicy projektu zwiększyli swoje kompetencje w porozumiewaniu się językiem angielskim oraz poznali podstawowe słownictwo w zakresie języka portugalskiego.
Nadmienić należy, że do końca września 2023 roku, w ramach projektu „Europejska komunikacja ZSSChiO” Nr 2022-1-PL01-KA122-SCH-000079605 współfinansowanego przez Unię Europejską, osiemnastu nauczycieli weźmie udział w kursach języka angielskiego w Turcji, Hiszpanii i na Malcie. Pozwoli to zwiększyć umiejętności komunikacyjne kadry ZSSiB w tym języku oraz umożliwi szersze kształcenie u uczniów kompetencji porozumiewania się w językach obcych na prowadzonych przez nauczycieli lekcjach i zajęciach.
Informacja prasowa (tekst,zdj.) ZSSiB w Jarosławiu, Agnieszka Siwoń
